Waarom het Enneagram? Een introductie op het Enneagram model

Het begrijpen van onze persoonlijkheid is van essentieel belang voor persoonlijke groei en effectieve interacties met anderen.

Toen jij geboren werd, heb je genetisch het e.e.a. van je ouders meegekregen. Tijdens je eerste levensjaren is de rest van je karakter gevormd door de dingen die je toen onbewust hebt meegemaakt. Je was als pas geboren baby je ouders en mensen je om heen als het ware continu aan het scannen en de ervaringen hebben jouw karakter gevormd. Best een enge gedachte, het is alsof er, zonder dat je daar zelf voor koos, een besturingssysteem op je werd geïnstalleerd, want jouw karakter stuurt je de rest van je leven continu aan in alles wat je denkt en doet, zonder dat je daar bewust van bent. Verderop lees je een simplistisch vergelijk tussen karakters en computersoftware; dit doe ik omdat het direct duidelijk maakt hoe cruciaal we van elkaar verschillen en dat persoonlijke ontwikkeling daarom voor de een op een heel ander vlak ligt dan voor de ander!

Het Enneagram onderscheidt zich t.o.v. andere persoonlijkheidsmodellen doordat het een niveau dieper gaat. Waar andere modellen (zoals The Big Five en MBTI) beperkt zijn tot het niveau van gedrag, gaat het Ennegram tot het niveau van waar jou denken en doen vandaan komt. Hierdoor kan het Enneagram veel effectiever zijn voor persoonlijke ontwikkeling omdat je als het ware op het niveau van jouw kern, jouw besturingssysteem (dat al jouw gedrag aanstuurt) "aan de knoppen kan gaan draaien". 

 

Iedereen is uniek, niemand valt in een hokje te plaatsen

Stel dat je van alle verschillende karakters een gelijkwaardig aandeel zou hebben, dan zou je in theorie een optimaal uitgebalanceerde persoonlijkheid hebben. In de praktijk hebben we ook van alle karakter types wel wat in ons zitten, maar bij de ene persoon zijn bepaalde trekken veel sterker aanwezig dan bij de andere, dat vormt jouw primaire karakter. Het Enneagram maakt jou bewust van jouw primaire karakter en deelt deze in o.b.v. 9 persoonlijkheden (zie onder).

Echter zijn deze 9 typen onderling ook allemaal uniek van elkaar. Vergelijk het met computers, duizenden computers kunnen allemaal hetzelfde primaire besturingssysteem hebben en toch hebben ze allemaal een andere inhoud vanaf moment 1 dat ze in gebruik werden genomen. Dat geldt ook voor mensen en Enneagram typen; Van ieder type bestaan duizenden varianten. Bovendien is het type maar één aspect van de hele persoon. Het zegt niets over aangeleerd gedrag zoals jouw beroep, vaardigheden, hobby's en sport. Het Enneagram type zegt uitsluitend iets over je innerlijke patroon, jouw core besturingssysteem, jouw basis algoritme. Daarom ook dat dit meest essentiële zelfkennis is, want het geeft antwoord op de oorzaak. Dit in tegenstelling tot de meeste coachings- en persoonlijkheidsmodellen die eigenlijk alleen gericht zijn op het niveau van gedrag (wat eigenlijk maar een symptoom is van je persoonlijkheid). 

De persoonlijkheidstypes:

Het Enneagram model

Jouw persoonlijkheid kent veel verschillende kanten

In stress komen andere trekken van ons karakter naar boven dan in ontspanning en op het werk kunnen we andere kanten van onszelf laten zien dan privé. In goede tijden gedragen we ons anders dan in slechte tijden. Het Enneagram maakt jou bewust van deze dynamiek.

Een klein voorbeeld ter illustratie (zie afbeelding onder): Type 7 (de avonturier/enthousiasteling) krijgt in tijden van stress de (ongezonde) trekken van type 1 (de perfectionist); dan is niets of niemand meer goed genoeg. Terwijl in ontspanning de avonturier meer trekken krijgt van de (gezonde) type 5 (de onderzoeker); meer rust en concentratie voor verdieping i.p.v. continu op zoek te zijn naar het volgende avontuur. Hier staan de lijnen voor in het model.


Verder vormen type 8 en type 6 de vleugels van type 7. Zo kan het bijvoorbeeld zijn dat gedurende bepaalde periodes of in bepaalde omstandigheden in het leven deze persoon meer trekken krijgt van type 6 (de loyalist); meer angstig, twijfelend, minder makkelijk keuzes maken en meer op zoek naar zekerheid), terwijl in andere tijden deze persoon meer de trekken krijgt van de 8 (de baas); dan wordt deze persoon praktischer en doelgerichter. 

 

Dit is de manier waarop het model ook voor de andere typen werkt. 

 

En je zal vast herkennen dat afhankelijk met hoe goed het met je gaat er goede of minder goede trekken van je karakter de boventoon krijgen. Hier gaat het Enneagram diep op in, de gezondheid niveaus van onze mentale gezondheid en maakt het ons bewust van hoe we ons gedragen in optimale mentale gezondheid en hoe we ons kunnen gedragen wanneer we mentaal erg ongezond zijn. Dit is echter te veel informatie voor hier.

 

Enneagram type 7 stess en groei punt

Het Enneagram kan je zien als codering van jou psychologische en spirituele DNA. Ken je dat? Dan vormt het een handleiding voor het leven. Echter doen de meeste mensen maar wat; ze  zijn eigenlijk slaaf van hun besturingssysteem, hun karakter; zonder dat ze het doorhebben volgen ze continu onbewust dezelfde denk en gedragspatronen, blijven ze in dezelfde valkuilen stappen. En er is een gezegde:

 

"Als je doet wat je deed, krijg je wat je kreeg".

 

In het landschap van persoonlijkheidstesten springt het Enneagram eruit als een model dat dieper graaft en een holistische benadering biedt. Laten we eens kijken naar enkele andere bekende persoonlijkheidstesten voordat we de voordelen van het Enneagram verkennen.

Bekende Persoonlijkheidstesten

  1. Big Five Persoonlijkheidstest: Dit model evalueert persoonlijkheid op vijf dimensies: Openheid, Consciëntieusheid, Extraversie, Aanvaardbaarheid en Neuroticisme.

  2. Jung Persoonlijkheidstest: Gebaseerd op de theorieën van Carl Jung, identificeert dit model persoonlijkheidstypes zoals de denker, de voeler, de waarnemer, en de beoordelaar.

  3. MBTI Persoonlijkheidstest: Deze test categoriseert individuen op basis van vier dichotomieën: Extraversie vs. Introversie, Waarneming vs. Beoordeling, Denken vs. Voelen, en Oordelen vs. Waarnemen.

  4. Management Drives Test: Gericht op leiderschap, analyseert deze test drijfveren en motivaties op het werk.

  5. Insights Discovery Test: Deze test deelt persoonlijkheden in vier kleuren in om gedragsvoorkeuren te begrijpen.

  6. DISC Test: Gebaseerd op vier dominante persoonlijkheidskenmerken - Dominantie, Invloed, Stabiliteit en Consciëntieusheid.

  7. Enneagram Test: Een model met negen dynamische persoonlijkheidstypes die de diepere motieven achter jou gedrag onderzoekt. 

  8. Belbin Test: Richt zich op teamrollen, waarbij individuen worden geclassificeerd op basis van hun bijdrage aan een team.

  9. Roos van Leary Test: Analyseert de interactie tussen individuen en identificeert gedragspatronen.

  10. Kernkwadranten van Ofman: Benadrukt sterke punten en valkuilen van persoonlijkheid.

Waarom het Enneagram meer impact heeft

Eigenlijk kun je het volgende vergelijk maken: Het Enneagram legt jou besturingssysteem bloot en omdat dit is wat al jou denken en doen continu (onbewust) aanstuurt, zit je hier op het niveau van de oorzaak daar waar andere modellen beperkt zijn tot het niveau van het gedrag, wat eigenlijk maar een symptoom is. Wil je aan jezelf werken dan heb je de meeste impact als je begint bij de oorzaak van jouw patronen, ipv aan symptoom bestrijding te doen. 

Hoe werkt het Enneagram?

Het Enneagram is een persoonlijkheidsmodel dat zijn oorsprong heeft in verschillende psychologische theorieën en spirituele modellen. Het beschrijft negen basistypes van persoonlijkheden, elk met zijn eigen kenmerkende eigenschappen, motivaties en gedragspatronen. Hier is een beknopte uitleg van hoe het Enneagram werkt:

  1. De negen basistypes: Het Enneagram identificeert negen verschillende persoonlijkheidstypes, genummerd van 1 tot 9. Elk type vertegenwoordigt een specifiek wereldbeeld, met bijbehorende gedragingen en motivaties.

  2. De persoonlijkheidstypes:

  3. De persoonlijkheidsdynamiek: Het Enneagram beschrijft hoe elk type wordt beïnvloed door twee aangrenzende types (wing types) en hoe het type zich gedraagt in stress (disintegratie) en ontspanning (integratie).

  4. De beweging langs lijnen: Het Enneagram omvat ook lijnen die de verbindingen tussen de negen types laten zien. In tijden van stress (spanning) en ontspanning (groei) vertonen individuen kenmerken van aangrenzende types.

  5. De kernmotivaties: Elk type wordt gedreven door een fundamentele motivatie of angst die hun gedrag en denkpatronen beïnvloedt. Het begrijpen van deze kernmotivaties is essentieel voor zelfontwikkeling.

  6. Dynamiek in relaties: Het Enneagram kan ook worden toegepast op relaties om inzicht te krijgen in hoe verschillende persoonlijkheidstypes met elkaar omgaan, communiceren en conflicten oplossen.

  7. Groeipaden en ontwikkeling: Het Enneagram suggereert dat elk type zich kan ontwikkelen naar een gezonder niveau door bewustwording en gerichte inspanningen om de negatieve aspecten van hun persoonlijkheid te overwinnen.

Het Enneagram is een veelzijdig instrument dat kan worden gebruikt voor persoonlijke groei, teambuilding, conflictoplossing en meer. Het is belangrijk op te merken dat het Enneagram een model is en geen strikte persoonlijkheidscategorieën zijn; mensen kunnen zichzelf vaak in meerdere types herkennen, maar hebben doorgaans een overheersend type.

Hoe het Enneagram kan helpen

Het Enneagram gaat verder dan de andere modellen door inzicht te bieden in diepgewortelde patronen en hoe deze van invloed zijn op ons gedrag. Door bewustwording van ons Enneatype kunnen we effectiever omgaan met uitdagingen, onze relaties verbeteren en persoonlijke groei stimuleren.

 

Ennegram typen alsof het software is

Om makkelijk te begrijpen hoe verschillend karakters zijn is het vergelijk met computer software een efficiënte manier. Hier zie je ook hoe cruciaal we van elkaar verschillen! Daardoor kun je je ook voorstellen waarom we vaak miscommunicatie ervaren met anderen en dat persoonlijke ontwikkeling, groeien als persoon, per persoon iets totaal anders kan inhouden. Voorbeeld; waar de een kan groeien door minder egoïstisch te zijn kan de ander juist groeien door zichzelf op nr. 1 te zetten. 

  1. Type 1 - De Perfectionist:

    • Software Vergelijking: Dit type kan worden beschouwd als "PerfectOS", een besturingssysteem dat nauwgezet is ontworpen om fouten te minimaliseren en streeft naar perfectie in elk proces.

  2. Type 2 - De Helper:

    • Software Vergelijking: Type 2 is als "AssistSoft", een vriendelijke en behulpzame applicatie die voortdurend probeert anderen te ondersteunen en zorgt voor een vloeiende interactie.

  3. Type 3 - De Presteerder:

    • Software Vergelijking: Dit type vertoont kenmerken van "AchievePro", een krachtige en efficiënte software die is ontworpen om doelen te bereiken en voortdurend streeft naar verbetering.

  4. Type 4 - De Romanticus:

    • Software Vergelijking: Een Type 4 is als "ArtExpress", een creatieve en kunstzinnige applicatie die unieke en emotionele ervaringen mogelijk maakt.

  5. Type 5 - De Waarnemer:

    • Software Vergelijking: Type 5 kan worden gezien als "InsightEngine", analytische software die informatie verzamelt, verwerkt en diepgaande inzichten biedt.

  6. Type 6 - De Loyalist:

    • Software Vergelijking: Dit type heeft eigenschappen van "SecureGuard", beveiligingssoftware die betrouwbaarheid en voorzichtigheid hoog in het vaandel heeft staan.

  7. Type 7 - De Enthousiasteling:

    • Software Vergelijking: Een Type 7 is als "AdventureApp", een veelzijdige en avontuurlijke applicatie die altijd op zoek is naar nieuwe ervaringen en mogelijkheden.

  8. Type 8 - De Baas:

    • Software Vergelijking: Type 8 kan worden gezien als "CommandMaster", krachtige en beheersende software die de leiding neemt en krachtige acties onderneemt.

  9. Type 9 - De Bemiddelaar:

    • Software Vergelijking: Een Type 9 is als "HarmonyHub", een harmonieuze en verbindende applicatie die verschillende elementen integreert voor een vloeiende gebruikerservaring

Check hier wat de uitdagingen per type zijn voor liefdes relaties.


Top 10 Vragen en hoe het Enneagram kan helpen

  1. Wie ben ik werkelijk? Het Enneagram onthult diepgaande motivaties en persoonlijke groeipaden.

  2. Waarom herhaal ik steeds dezelfde patronen? Het Enneagram identificeert diepgewortelde gedragspatronen en biedt wegen naar verandering.

  3. Hoe kan ik effectiever communiceren? Door het begrijpen van Enneatypes kunnen communicatiestijlen worden afgestemd op anderen.

  4. Wat drijft mij in mijn werk? Het Enneagram onthult motivaties op professioneel gebied en wijst op mogelijke carrièrekeuzes.

  5. Waarom vind sommige mensen moeilijk om mee om te gaan? Het Enneagram biedt inzicht in conflicten en hoe deze kunnen worden aangepakt.

  6. Hoe kan ik beter samenwerken in teams? Door te begrijpen welke teamrollen bij individuen passen, bevordert het Enneagram effectieve samenwerking.

  7. Waarom voel ik mij onbegrepen? Het Enneagram werpt licht op de eigenaardigheden van individuen en stimuleert begrip.

  8. Hoe kan ik mijn sterke punten inzetten? Het Enneagram benadrukt niet alleen zwakke punten, maar ook de krachten van elk type.

  9. Waarom heb ik steeds conflicten in mijn relaties? Het Enneagram biedt inzicht in onderliggende dynamieken en hoe deze kunnen worden aangepakt.

  10. Hoe kan ik persoonlijk groeien? Het Enneagram geeft concrete stappen aan voor groei en ontwikkeling.

10 redenen om het Enneagram te gebruiken

  1. Zelfinzicht bevorderen: Het Enneagram biedt een gedetailleerde beschrijving van persoonlijkheidstypes, waardoor individuen diepgaand inzicht kunnen krijgen in hun eigen gedrag, motivaties en reacties.

  2. Effectievere communicatie: Door het begrijpen van het Enneagram kunnen mensen beter inzicht krijgen in hoe anderen denken en handelen. Dit leidt tot verbeterde communicatie, empathie en het vermogen om conflicten op te lossen.

  3. Persoonlijke groei aanmoedigen: Het Enneagram wijst op specifieke groeipaden voor elk type, waardoor mensen bewust stappen kunnen zetten naar persoonlijke ontwikkeling en het overwinnen van beperkende patronen.

  4. Teamdynamiek begrijpen: In organisaties kan het Enneagram worden gebruikt om teamdynamiek te analyseren. Door de verschillende persoonlijkheden te begrijpen, kunnen teams effectiever samenwerken en elkaars sterke punten benutten.

  5. Stressmanagement: Het Enneagram biedt inzicht in hoe elk type reageert op stress. Door deze reacties te begrijpen, kunnen individuen strategieën ontwikkelen voor stressmanagement die specifiek zijn voor hun persoonlijkheidstype.

  6. Leiderschapsontwikkeling: Leiders kunnen het Enneagram gebruiken om hun sterke punten en uitdagingen beter te begrijpen. Dit stelt hen in staat om authentiek leiderschap te tonen en effectievere strategieën te implementeren voor het aansturen van hun teams.

  7. Relatieverbetering: Het Enneagram is waardevol voor het begrijpen van de dynamiek in relaties, zowel op professioneel als persoonlijk vlak. Het helpt bij het identificeren van compatibiliteit en biedt handvatten voor het omgaan met conflicten.

  8. Bewustwording van automatische reacties: Door het Enneagram kunnen mensen bewust worden van hun automatische reacties in verschillende situaties. Dit bewustzijn helpt hen om meer weloverwogen keuzes te maken in plaats van te reageren op impulsen.

  9. Empathie ontwikkelen: Het begrijpen van de verschillende persoonlijkheidstypes in het Enneagram bevordert empathie. Dit kan leiden tot meer begrip en compassie in interacties met anderen.

  10. Versterking van individuele uniekheid: Het Enneagram benadrukt dat elk type unieke kwaliteiten heeft. Het helpt individuen om hun eigen sterke punten te erkennen en te waarderen, evenals die van anderen, waardoor een cultuur van respect en waardering wordt bevorderd.

Last but not least: het enneagram kan enorm helpen bij loopbaan keuzes en in liefdes relaties.